De effecten van sport en bewegen
Beter inzicht met dit model
Het Human Capital Model maakt de effecten van sport en bewegen op allerlei vlakken zichtbaar. Naar aanleiding van een onderzoek dat de Engelse wetenschapper Richard Bailey uitvoerde in samenwerking met sportmerk Nike, deelt dit model meer dan tachtig effecten in op basis van zes kernwaarden. Deze staan met elkaar in verbinding en beïnvloeden elkaar ook onderling (Bailey R., Hillam C., Arent S., Peptpas A., 2013).
Fysieke waarde
Lichaamsbeweging heeft een positieve invloed op de gezondheid en vermindert de kans op obesitas, hart- en vaatziekten, kanker, COPD en diabetes. Het is op elke leeftijd effectief om te investeren in bewegen, maar hoe jonger kinderen wordt aangeleerd om te sporten en bewegen, hoe langer ze op latere leeftijd profiteren van de fysieke waarde. Kinderen leren door te sporten ook positiever te denken over hun lijf. Door te sporten zitten ze lekkerder in hun vel, schamen zich minder en krijgen een beter lichaams- en zelfbeeld (Pereira, C.B., Hastie, P., Araújo, R., Mesquita, I., 2019).
Emotionele waarde
Naast de fysieke voordelen is er genoeg bewijs dat lichaamsbeweging ook van invloed is op iemands emotioneel welzijn. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het ervaren van plezier de belangrijkste reden is voor deelname aan sport, met name onder kinderen. Lichaamsbeweging zorgt ervoor dat je lichaam efficiënter om kan gaan met angst en stress en kan stressgevoelens met de aanmaak van dopamine, serotonine en endorfine zelfs helemaal platleggen (Vanneste, Y., Wessels, E., Van den Haak, L., Pijpers, F., Feron, F., 2021). Het bewijs laat ook zien dat wie sport en beweegt meer zelfvertrouwen en zelfrespect krijgt. Dit helpt weer om beter om te kunnen gaan met kritiek, afwijzing en onzekerheid.
Sociale waarde
Wie sport en beweegt in een georganiseerde vorm (bij een vereniging) leert normen en waarden aan. Behalve de gedragsregels rondom de sport leer je bijvoorbeeld hoe om te gaan met mensen, met teleurstellingen en om verantwoordelijkheid te tonen.
Door teamsporten leer je bovendien ook beter samenwerken. Heerst er een veilig sociaal klimaat, dan word je ook in staat gesteld om sociale vaardigheden te ontwikkelen en je sociale netwerk uit te breiden door nieuwe vrienden te maken.
Persoonlijke waarde
Sport en bewegen kunnen van invloed zijn op iemands karakter. Ze hebben effect op bijvoorbeeld assertiviteit, zelfbeheersing, enthousiasme en ook weer op de ontwikkeling van sociale vaardigheden. Sport en bewegen lijken nog specifieker effect te hebben op communicatie- en besluitvaardigheden, het probleemoplossend vermogen, verantwoordelijkheid, inlevingsvermogen en veerkracht.
Intellectuele waarde
Op hersenniveau leidt fysieke activiteit tot een toename van bloedtoevoer in de hersenen, waardoor de hersenontwikkeling wordt gestimuleerd. Ook cognitieve taken blijken beïnvloed te worden door fysieke activiteit. Hierbij geldt: hoe meer je beweegt in je leven, hoe beter je op latere leeftijd cognitieve taken kunt uitvoeren. Denk hierbij aan plannen, zelfbeheersing en het omgaan met emoties.
Financiële waarde
Regelmatig bewegen is geassocieerd met zes tot tien procent hogere salarisinkomsten. Heel vaak bewegen leidt gemiddeld zelfs tot een hoger salaris dan regelmatig bewegen. Een mogelijke verklaring is dat wie de waarden opdoet, zoals beschreven in het Human Capital Model, uiteindelijk verantwoordelijker, competitiever en productiever wordt.