Ga naar inhoud
Kenniskluis 1

Opgroeien in een lage inkomenswijk

JPEG afbeelding 523 B9 E113140 1
Hockey kind

Starten met een achterstand

Taalachterstand
Kinderen uit lage inkomensbuurten starten vaker dan leeftijdgenootjes uit meer welvarende buurten met een taalachterstand aan de basisschool. Met name laaggeletterde ouders slagen er vaak niet in om een rijke taalomgeving te creëren voor hun kind. Dat geldt ook voor ouders die het Nederlands niet goed beheersen, maar ook niet in hun moedertaal met hun kinderen willen spreken uit angst de Nederlandse taalontwikkeling van hun kinderen te remmen.
Wie laaggeletterd is, ervaart dat op heel veel gebieden en verkleint zijn wereld. Sommige ouders komen niet verder dan tweehonderd meter van hun huis. Ze zijn relatief onbekend met kinderboeken en ook met de interactie die voorlezen veronderstelt: met het kind in gesprek gaan, het kind uitdagen (Drost, M., 2019).

Kansenongelijkheid
Voor twee kinderen van gelijke intelligentie is het gezin waaruit ze komen bepalend voor hun schoolcarrière. Kinderen uit gezinnen met een relatief laag inkomen krijgen vaker dan gemiddeld een schooladvies dat lager is dan het advies dat uit hun eindtoets komt.
Leerkrachten wegen daar bewust of onbewust het opleidingsniveau van ouders bij mee als ze het advies vaststellen. Bijvoorbeeld: deze leerling heeft hoogopgeleide ouders en krijgt dus veel ondersteuning thuis, dus dan moet het wel lukken op het vwo.
Wetenschappers van de Erasmus School of Economics onderzochten kansenongelijkheid in Nederland en kwamen tot de conclusie dat het inkomen in het latere leven sterk samenhangt met de wijk waar je als kind opgroeit. Zij brachten de verschillen per wijk letterlijk in kaart op deze interactieve KansenKaart.

Segregatie
Het wringt wanneer je weet dat de groepen ‘rijken’ en ‘armen’ steeds verder van elkaar af komen te staan. Het wringt misschien nog wel het meest bij kinderen die in armoede opgroeien en hun leven beginnen op een ongelijke startpositie ten opzichte van anderen. In Nederland is een proces van segregatie gaande. De diversiteit in inkomens en afkomst neemt binnen wijken af maar neemt tussen wijken toe. We wonen dus vooral tussen mensen die sterk op ons lijken. Hierdoor komen rijkere en armere mensen elkaar niet meer op natuurlijke wijze tegen in bijvoorbeeld supermarkten of (basis)scholen. We spreken van een hoge mate van schoolsegregatie als alle kansrijke kinderen naar de ene school gaan, en alle kansarme kinderen naar de andere.

Kijktip > In de documentaireserieKlassen worden achtstegroepers op verschillende witte en zwarte basisscholen in Amsterdam Noord gevolgd. In zeven afleveringen zie je welke strijd er wordt geleverd om elk kind een kans te geven en hoe belangrijk goed kwalitatief onderwijs is om aan de lage sociale status te kunnen ontvluchten.


Geen netwerk
In lage inkomensbuurten is er een gebrek aan sociale steun en participatie, omdat in deze wijken vooral sprake is van sterke bindingen binnen de eigen groep. En dat terwijl verbindingen met andere groepen buiten de eigen groep nog wel zo belangrijk zijn om vooruit te komen. Deze ontbreken vaak in lage inkomensbuurten; mensen beschikken simpelweg niet over de benodigde sociale hulpbronnen in hun persoonlijke netwerken om extra stappen te maken in het leven. Zij beschikken niet over het netwerk met hoogopgeleide mensen die een brug kunnen vormen naar, en hun bekend kunnen maken met, formele instituties of structuren en kunnen helpen te ontsnappen uit hun marginale positie (Pinkster, F., 2008).

Kenniskluizen

  • Opgroeien in een lage inkomenswijk

    Kinderen die opgroeien in een lage inkomensbuurt krijgen niet dezelfde kansen als andere kinderen. Hun leefomstandigheden zijn anders en hun behoeften en ontwikkelmogelijkheden ook. Hockeyen in verenigingsverband kan voor veel kinderen als springplank dienen. Samen kunnen we de kinderen begeleiden en daar aan bijdragen. lees verder

  • Straat­cul­tuur

    Met activiteiten in de wijk en goede pedagogische ondersteuning wil de Hockey Foundation nog meer kinderen uit lage inkomenswijken naar de hockeyvereniging begeleiden. Om een bewustere houding aan te kunnen nemen tegenover onze doelgroep, wordt in deze kenniskluis meer verteld over het ontstaan en de ontwikkeling van straatcultuur ten opzichte van de burgercultuur. lees verder

  • Sport als middel

    Sporten kan een doel op zichzelf zijn: het is leuk om te doen en het biedt kinderen kansen om hun sportieve talenten te ontdekken. Binnen een Hockey Foundation vereniging wordt sport met name ingezet als middel om een bijdrage te leveren aan uiteenlopende sociale doelstellingen. Met deze kenniskluis hopen we het clubkader te motiveren voor deze aanpak. lees verder

  • Boeien en binden

    Hier doorlopen we de stadia van boeien tot binden van kinderen die opgroeien in een lage inkomenswijk aan het hockey in school- en verenigingsverband. We vertellen hoe het Hockey Foundation buurttraject eruitziet, en met welke partijen we community based samenwerken. We verwijzen naar de Hockey Foundation lessenserie voor de onder- en middenbouw van het basisonderwijs, met als theoretische basis vijf pijlers die ook in kluis 5 aan bod komen. lees verder

  • Een peda­gogisch sportklimaat

    Het aangaan van relaties met kinderen die structureel aan het Hockey Foundation programma deelnemen is zowel een persoonlijk als een professioneel proces, waar we steeds actief aan moeten blijven werken. In deze kluis verzamelden we theoretische kennis en praktische tips die het verenigingskader in staat stelt om kinderen echt centraal te stellen. Ook lichten we de achtergrond van de vijf theoretische pijlers van de Hockey Foundation toe. lees verder

  • Het kind centraal

    Voor het sportpedagogisch verenigingskader dat aan de slag gaat met specifieke pedagogische vragen van de kinderen en de club, heeft de Hockey Foundation een werkwijze ontwikkeld. Aan de hand van zes stappen maken we het de trainers en begeleiders eenvoudiger om kinderen te observeren en extra aandacht te geven aan degenen die dat nodig hebben. lees verder

  • Lifeskills

    Door middel van hockey in verenigingsverband en een programma gericht op lifeskills zorgen we dat kinderen zich sportief, sociaal, emotioneel en gedragsmatig beter kunnen ontwikkelen. Ze leren belangrijke levensvaardigheden als samenwerken, reflecteren, omgaan met teleurstellingen en problemen oplossen, die hen helpen om ook buiten de club controle over hun situatie te krijgen en deze beheersbaarder te maken. lees verder

  • Ouder­be­trokken­heid en –partic­i­patie

    Ouderparticipatie is een gevorderde vorm van betrokkenheid waar een vereniging niet zonder kan. Het levert zowel de kinderen als de vereniging een hoop voordelen op. In deze kenniskluis introduceren we onze participatieladder met verschillende niveaus van ouderbetrokkenheid en -participatie. We vertellen hoe er het beste geïnvesteerd kan worden in de relatie met ouders om stappen op de ladder te kunnen maken. lees verder

  • Inclusie binnen de hockeyvereniging

    In deze kenniskluis benadrukken we het belang van een actieve beleidsvoering om inclusief te zijn en drempels weg te werken die deelname aan het verenigingsleven in de weg staan. Op een inclusieve vereniging voelen zowel bestaande leden als nieuwe leden uit de buurttrajecten zich welkom. Er heerst een open en respectvolle sfeer, waarbij zowel ouders als kinderen trots zijn om daar aan bij te dragen. lees verder

  • De spiegel: blik op jezelf

    In deze kenniskluis laten we je stilstaan bij de professionele identiteit die we onze medewerkers helpen ontwikkelen. Daarbij onderstrepen we het belang om hen positieve relaties met de kinderen op te laten bouwen, zich verantwoordelijk te gedragen en te rolmodel zijn. Het is belangrijk dat het bestuur en kader het belang hiervan onderschrijft en zelf ook het goede voorbeeld geeft. lees verder

Ontdek een schat aan informatie voor de inclusie van jeugd.

Onze staf leiden wij aan de hand van deze thema's op in het KNHB College met een online educatieprogramma.